Pedo-poëtica
“Alles van waarde is weerloos”
I — Tirannie
Acht jaar na publicatie is er plots tumult ontstaan over het kort verhaal Trainer van gelauwerd kinderboekenschrijver Pim Lammers. Beschuldigingen, doodsbedreigingen, kamervragen en veel publieke heisa werden des schrijvers deel. Ook ik deed daaraan mee door gisteren een toespeling te maken op de beroemdste dichtregels van dichter H.M. Van Randwijk: een volk dat voor tirannen zwicht / zal meer dan lijf en goed verliezen / dan dooft het licht.
Een schrijver die voor wappies zwicht / zal meer dan lijf en goed verliezen / dan dooft het licht, schreef ik bij een ‘krantenknipsel’ over de kwestie Lammers. (Een onheuse betiteling, zoals ik nog zal uitleggen, Pim Lammers is in de eigenlijke kwestie slechts een pechvogel, een figurant. We zouden het de kwestie Civitas Christiana kunnen noemen, bijvoorbeeld, of de kwestie Van Haga.) Mijn frivole allusie riep misverstand op en een goedbedoelende vriend adviseerde mij daarom de Facebook-post te verwijderen. Wat ik maart heb gedaan, omdat er over deze zaak namelijk zo veel behartenswaardiger dingen te zeggen vallen.
Laat ik de poëzieliefhebber dan eerst maar eens het héle gedicht van Van Randwijk aanbieden, het is de moeite waard. De wetenschap dat de dichter ook verzetsheld en hoofdredacteur van Vrij Nederland was, is voor goed begrip van zijn gedicht niet per se nodig.
Een volk dat voor tirannen zwicht
Allen, die hier tesamen zijn,
de levenden, de doden,
de handbreed, die ons scheidt, is klein,
wij zijn tesamen ontboden voor het gericht …
Gedenk de liefste, die hier ligt,
de broeder, vrind of vader,
maar gun Uw ogen wijder zicht,
aanzie het land en alle mens tegader,
hoor dit bericht:
Wij staan tesaam voor het gericht
voor goed of kwaad te kiezen,
een volk dat voor tirannen zwicht,
zal meer dan lijf en goed verliezen,
dan dooft het licht.
Een misverstand is gauw geboren, zeker op Facebook. Er waren vrienden die Lammers schielijk te hulp schoten, die meenden dat ik hem als lafaard neerzette, of althans gebrek aan moed verweet, of grotesker: dat ik hem beschuldigde van landverraad. Dat is niet zo, dat voel ik niet, dat denk ik ook niet. Ik sta aan de kant van de Pim Lammers, ik respecteer zijn keuze om te zwichten voor de perverse obsessie met pedofilie van radicaal-, wappie- en wellnessrechts, al vind ik het wel jammer. Ik weet uiteraard niet wat ik in zijn plaats had gedaan.
II — Trainer
Het korte verhaal Trainer van Pim Lammers gaat over de ontluikende puber Jasper, die net als zijn klasgenootjes op voetbal zit, maar eigenlijk bang is voor de bal. Het liefst zit hij op de bank. Hij hunkert naar de aanrakingen van zijn trainer. Het is een verhaal over grensoverschrijdend gedrag van een volwassene en de verlangens van een kind.
Het is géén verhaal ‘waarin [Lammers] verheerlijkend schrijft over hoe een volwassen homoseksueel een 12-jarige jongen seksueel misbruikt’, zoals de beweging Gezin in Gevaar het duidt, een christelijke club die een ‘algehele afkalving van onze beschaving’ signaleert en daar ‘geïnspireerd vanuit de christelijke wortels van Europa’ tegen in geweer komt. Men vindt Lammers’ verhaal ‘zo walgelijk en expliciet seksueel, dat we er niet uit kunnen citeren’.
‘Immorele zaken mag je soms best beschrijven,’ hanteert men in die kringen niettemin als ruimhartig moreel (en literair) criterium, ‘mits het direct duidelijk is dat dit ernstige zonde is.’ Daar voldoet Trainer natuurlijk niet aan, maar om nou te beweren dat het verhaal is ‘bedoeld om kinderen aan te zetten tot het accepteren van alle seksuele zonden die God verboden heeft’, gaat wel wat ver.
7.169 personen hebben de petitie ondertekend die ervoor moest zorgen dat de CPNB ‘pedofilie-activist’ Pim Lammers geen podium geeft tijdens de Kinderboekenweek. Zijn terugtreden wordt nu in die kringen luidruchtig als overwinning gevierd: ‘Pim Lammers trekt zich terug uit de Kinderboekenweek. De schrijver raakte in opspraak nadat bleek dat hij verhalen [sic] heeft geschreven die seksueel misbruik verheerlijken van een minderjarige jongen door volwassenen voetbaltrainer.’ Verhalen, meervoud nog wel!
‘De schrijver raakte in opspraak’ — in dat zinnetje schuilt het venijn van de modus operandi der zeloten. Eerst creëer je zelf met geniepige verdachtmakingen gevaarlijke morele ophef, vervolgens concludeer je luidkeels: waar rook is is vuur.
Waar rook is is vuur, inderdaad. Je kunt er donder op zeggen dat zich onder de christenen achter Gezin in Gevaar perversies afspelen, ‘zo walgelijk en expliciet seksueel’, dat we ze niet kunnen noemen.
III — Gezin in gevaar?
De eerder beschreven cocktail van wappies, fascisten en psychopaten kent wel degelijk een agenda waar systeem in zit. Het woord pedofiel is er instrumenteel en van een nieuwe, in de kern antisemitische betekenis voorzien. Het scheldwoord heeft niks met seksuele aanleg of voorkeur te maken, maar alles met ondermijning van de moderniteit, de vooruitgang, de elite en de heersende macht, alles wat wij als beschaving kennen.
Wie het spoor terug volgt van de gecoördineerde campagne tegen Pim Lammers, zo liet Het Parool zien, komt uit in het drabberige drijfzand rondom het Forum voor Democratie, hoe kan het ook anders. Het zaadje voor de lastercampagne is daar geplant door het medium reactionair.nl en tot bloei gebracht door het reeds behandelde Gezin in Gevaar, dat weer onderdeel is van de Stichting Civitas Christiana, een aartsconservatieve katholieke club, die dankzij zijn internationale connecties over enorme financiële slagkracht beschikt. Civitas ‘vecht […] tegen het oprukkende multiculturalisme, de genderideologie en de cultuur van de dood,’ lezen we op hun website. Dat vechten mogen we gerust, neen moeten we, letterlijk nemen.
Het stuk in Het Parool toont een aardig overzicht van dat obscene allegaartje rond het Forum. Hierin lezen we bijvoorbeeld dat reactionair.nl is opgericht door ene Camille Scholtz, die onder het pseudoniem Camille Meloen nogal wat antisemitische complotten de wereld in stuurt.
Deze Camille Meloen ‘duikt ook op in een in mei vorig jaar verschenen onderzoek van de Universiteit Leiden naar de wijze waarop politici van Forum voor Democratie structureel antisemitische berichten op Twitter rondpompen,’ schrijft het Parool. ‘Zo retweette hij een account dat onder meer bericht over de vermeende oververtegenwoordiging van Joden “in de wereld van banken, media, politiek en academie”.’
Bij de pornografische obsessie die in ultrarechtse kringen opgeld doet — welke politicus, journalist of literair kunstenaar is langzamerhand niét door die lui voor pedo uitgemaakt? — heb ikzelf altijd de associatie met die oeroude antisemitische mythe volgens welke Joden christenkinderen kidnappen, slachten en opeten, en hun bloed meebakken in het Paasbrood. Iets soortgelijks werd in Amerika enkele jaren geleden over Hillary Clinton beweerd door QAnon-adepten. Zij ‘pompten’ hun groteske waanbeeld rond dat Clinton een pedofiel was die kinderen martelde, baby’s opat, en demonen aanbad.
Er is — op Twitter (pars pro toto) na — niet veel nieuws onder de zon.
IV — Embryo’s
Maar voor ik verderga over een ander heet hangijzer dat we in dit verband nog moeten behandelen, heb ik met die extremistische tak van de Rooms-Katholieke kerk nog een wrang appeltje te schillen. Ik houd ze beslist medeverantwoordelijk voor de ontijdige dood van mijn dierbare vriendin L. die een jaar geleden overleed aan de gevolgen van een Covid-infectie. L. had zich niet laten vaccineren.
In die sinistere katholieke krochten, waarin de eeuwig dolende L. ten slotte was verzeild geraakt, circuleerde de even krankzinnige als hardnekkige fabel dat alle covid-vaccins waren gemaakt van menselijke embryo’s.
Steeds weer die ziekelijke obsessie met abortus, baby’s, kleine kinderen (‘Laat die kinderen toch bij Mij komen…’), kinderporno en uiteraard pedofilie!
Nooit zal ik kunnen begrijpen welke eenzame weg L. precies heeft afgelegd om bij deze afgelegen gifbelt van waanideeën uit te komen. Maar vlak na haar overlijden ontdekten we niet alleen hoezeer zij al zoekende de weg was kwijtgeraakt, maar ook hoe die fundamentalistische kerker aan de periferie van de katholieke geloofsgemeenschap een nauw verweven netwerk vormt met QAnon en andere Trump-adepten. Steve Bannon bijvoorbeeld.
Mijn punt? In Nederland is dat helaas niet anders: hier marcheert het FvD hand in hand met Civitas Cristiana, gezamenlijk een leger van nuttige idioten, trollen en influencers aansturend, in nauwe internationale afstemming met gelijkgestemden.
Antisemitisme, LHBT-haat en racisme zijn de vaste ingrediënten van de ideeën waar hun trouwe achterban van in vervoering raakt.
‘Zoals Joden volgens de aloude antisemitische logica steevast op de wereldheerschappij uit zijn, zo hebben homo’s volgens homohaters het uiteindelijk altijd op je kinderen voorzien,’ schrijft Bas Heijne in een mooi gedegen stuk in NRC, dat begint met de veelbelovende zin: ‘Voor een cultuurpessimist is het in Nederland vrijwel iedere dag feest.’
Zeg dat wel!
V — Pedofilie
Gezien de beladen beschuldiging waar dit allemaal om te doen was, moeten we het toch ook even over pedofilie hebben.
Die geaardheid bestaat immers, net zo goed als er zoals we al zagen veel misvattingen over bestaan. Erover spreken geldt tegenwoordig als een enorm taboe, maar de angst voor die conversatie gaat niet alleen ten koste van veiligheid van kinderen (én volwassenen), maar is regelmatig ook inzet van roekeloze politieke manipulatie, zoals we ook al zagen.
Pedofilie geldt als een psychische aandoening en wordt in het maatschappelijk verkeer vaak verward met en gelijkgeschakeld aan seksueel kindermisbruik. Maar in tegenstelling tot kindermisbruik en religie is pedofilie niet iets wat je kunt promoten of propageren: niemand valt tot pedofilie te bekeren.
In de (controversiële) DSM, valt pedofilie in de categorie ‘psychoseksuele stoornissen’. Naar schatting heeft 1 procent van de mannen en 0,03 procent van de vrouwen ‘een persistente of dominante seksuele voorkeur voor seksuele activiteit met een kind of kinderen in de prepuberteit,’ zoals een definitie van pedofilie luidt.
Deskundigen, zoals de gerenommeerde neurobioloog Dick Swaab, zijn er echter van overtuigd dat pedofilie niet ‘te genezen’ is, omdat het een aanleg is die al tijdens onze groei in de baarmoeder in de hersenen kan ontstaan. Zij pleiten voor onderzoek, ‘zodat we de beste methoden kunnen ontwikkelen om pedofielen te leren hun impulsen te beheersen’. Met andere woorden, we willen de pedofiel beschermen tegen zijn of haar potentiële neiging tot kindermisbruik, tot het plegen van strafbare feiten, en weerloze kinderen tegen zulk misbruik. Een hardnekkig taboe werkt daarbij voorspelbaar averechts.
Als we aannemen dat de geleerden gelijk hebben, en dat doe ik, dan dient het taboe rond pedofilie bestreden te worden, in plaats van het tot steeds grotere proporties op te blazen, wat we eerder in dit stuk al signaleerden. Dat dit ook nog eens gebeurt uit politiek opportunisme, zoals huisjesmelker en Kamerlid Van Haga deed met zijn hypocriete Kamervragen aan Minister Dijkgraaf over de Kinderboekenweek, maakt een en ander nog onverkwikkelijker dan het al is.
Degenen die net als ik pleiten voor een rationeel open discours over pedofilie, hebben de tijdgeest niet mee. Daarvan zijn niet alleen pedofielen de dupe, maar ook de (potentiële) slachtoffers van kindermisbruik. Er zal nog veel water naar de zee stromen vooraleer het COC, hoeder van emancipatie en seksuele diversiteit, de P van pedofilie aan hun emancipatoire letterreeks LHBTIQ+ zal durven toevoegen, iets waar ik in besloten kring allang — en niet als enige — voor pleit.
Juist ter bescherming van al wat van waarde en weerloos is.
VI — Alles van waarde
Alles van waarde is weerloos. Elke Nederlander kent deze regel (en anders wel elke Rotterdammer), de dichtregel die ooit door Maarten van Rossem in De Slimste Mens werd gekwalificeerd met: ‘Het is gewoon gelul’. Sommigen weten misschien zelfs dat hij van Lucebert (1924–1994) is, ongetwijfeld weinigen zullen zijn gedicht ‘de zeer oude zingt’ kennen waaruit deze regel is gelicht, laat staan uit het hoofd kennen. Het gaat zo:
de zeer oude zingt:
er is niet meer bij weinig
noch is er minder
nog is onzeker wat er was
wat wordt wordt willoos
eerst als het is is het ernst
het herinnert zich heilloos
en blijft ijlings
alles van waarde is weerloos
wordt van aanraakbaarheid rijk
en aan alles gelijk
als het hart van de tijd
als het hart van de tijd
Omdat ik mijn bespiegelingen begon met het gedicht “Een volk dat voor tirannen zwicht” van Van Randwijk, leek het gepast om ook met poëzie te eindigen. Ditmaal zonder regels eruit te parafraseren. Dat is altijd linke soep, zo is mij gebleken, al maakte ik het hopelijk niet zo bont als de snode Fleur Agema (PVV), die enkele jaren geleden dezelfde dichtregels al eens heeft verkracht door tírannen te vervangen met kórannen. Zucht… Waarmee zij maar weer eens bewees hoe wáár deze regels zijn: “een volk dat voor tirannen zwicht / zal meer dan lijf en goed verliezen / dan dooft het licht”. Bij radicaal-rechts is het licht reeds lang geleden uitgegaan.
Het ware al te makkelijk geweest om in dit stuk een sneer in te lassen naar eerdergenoemde fundamentalistisch katholieke uithoek en zijn patriarchale moederkerk met al het gluiperige kindermisbruik in haar gelederen. Toch heb ik dat niet gedaan, het zou maar hebben afgeleid van de hoofdzaak.
Maar wat mij wel is opgevallen tijdens mijn verkenningen van die sinistere ideologie is de kille, harde denkwereld van waaruit ze hun geopenbaarde waarheid verkondigen. Niks compassie, niks naastenliefde. Huichelachtige haat en kwaadheid. Boosaardige wrok van humorloze fanatici.
Enfin, sommigen dachten toen ik hieraan begon, dat ik schrijver Pim Lammers een tik op de vingers wilde geven omdat hij was gezwicht voor de georchestreerde hetze tegen hem. Dat was niet zo, het was veel frivoler. Maar nu, na de pedo-poëtica van vele kanten te hebben belicht, vind ik zijn keuze zowel betreurenswaardiger als begrijpelijker dan aan het begin.
Tegen sommige vijanden kun je niet op. Toch verdient het aanbeveling om juist als je weerloos bent de rug recht te houden.
Als het hart van de tijd. Tegen de aard van de tijd.
